Fotomuseum aan het Vrijthof in Maastricht presenteert van 21 september 2024 tot en met 2 februari 2025 een overzichtstentoonstelling van de Amerikaanse documentaire fotograaf Joseph Rodriguez. De expositie ‘We’re all People’ toont 75 indringende foto’s van veelal gemarginaliseerde groepen mensen en hun worstelingen in het alledaagse leven. De beelden zijn in de jaren ’80 en ’90 gemaakt in met name New York City en Los Angeles.
Met zijn omvangrijke en indrukwekkende oeuvre geniet Joseph Rodriguez internationale bekendheid binnen de fotografiewereld. Als humanist en visual storyteller documenteert hij vaak mensen die volgens de norm aan de onderkant van de maatschappij leven. Hij hoopt dat zijn werk inzicht kan geven in het leven van deze gemeenschappen en bijdraagt tot meer wederzijds begrip.
Voor het eerste Europese retrospectief van Rodriguez is een selectie gemaakt uit vijf iconische series: TAXI, Spanish Harlem, Juvenile, East Side Stories en LAPD. Deze projecten laten de ontwikkeling van Rodriguez als sociaal documentaire fotograaf zien. Gastcurator van de tentoonstelling ‘We’re all People’ is de Duitse galeriehouder Bene Taschen uit Keulen.
Als taxichauffeur legde Rodriguez van 1977 tot 1987 vanuit zijn auto het bruisende leven in New York vast. In zijn woonplaats portretteerde hij in de jaren ’80 ook de Latijns-Amerikaanse inwoners van de wijk Spanish Harlem. De Juvenile serie toont jonge delinquenten en betrokkenen in het rechtssysteem. In Oost-Los Angeles gaf de fotograaf bendeleden een menselijk gezicht en in dezelfde stad volgde hij in 1994 politieagenten tijdens hun werk, vlak na de Rodney King rellen.
De fotograaf en docent is bevriend met Jamel Shabazz, die in 2020 in het museum exposeerde. Ze delen een bijzonder verleden en kennen de beruchte gevangenis Rikers Island in New York erg goed. Tijdens de tentoonstelling participeert Joseph Rodriguez vanuit Maastricht in een fotografieproject met gedetineerden uit de penitentiaire inrichting in Sittard.
Joseph Rodriguez (Brooklyn, New York, 1951) volgde een opleiding fotografie aan de School of Visual Arts en het International Center of Photography (ICP) in New York. De fotograaf exposeert in musea en galeries, en op festivals. Zijn bekroonde werk is gepubliceerd in toonaangevende magazines als Esquire, GQ, National Geographic, Newsweek, The New York Times Magazine, Der Spiegel, Stern en TIME. Ook zijn foto’s opgenomen in de collecties van het Albertina Museum in Wenen, Museum Ludwig in Keulen, Los Angeles County Museum of Art (LACMA) en Smithsonian American Art Museum in Washington. Rodriguez woont en werkt in New York.
BredaPhoto Festival 2024: Journeys
Het BredaPhoto Festival keert op 13 september 2024 terug met het thema Journeys, de reis als metafoor voor een levensveranderende ontwikkeling. Of het nu gaat om een psychologische zoektocht naar de eigen identiteit en een betekenisvol leven, of een intens fysieke reis op zoek naar vrijheid en simpelweg overleven, het zijn deze en andere verhalen die de elfde editie van BredaPhoto invulling geven. Achter de schermen wordt hard gewerkt aan de line up. Met trots maakt BredaPhoto nu alvast de eerste drie namen bekend: Rosângela Rennó, Tina Farifteh en Mounir Raji.
In co-productie met de Grote Kerk Breda brengt BredaPhoto in het hart van de stad een ‘site-specific’ solotentoonstelling van de Braziliaanse kunstenaar Rosângela Rennó (1962). Hiervoor verdiept Rennó zich in de historie van de Grote Kerk en presenteert dit nieuwe werk in combinatie met bestaand werk. Rennó is een gevierd kunstenaar met een carrière die meer dan 40 jaar werk omvat. Afgelopen zomer ontving ze de prestigieuze Women in Motion award op het fotofestival Les Rencontres d’Arles in Frankrijk. In Nederland en Noord-Europa is zij wellicht minder bekend. Na de editie van BredaPhoto volgend jaar, zal dit ongetwijfeld anders zijn.
Ook de Iraans-Nederlandse kunstenaar Tina Farifteh (1982) maakt speciaal voor Journeys nieuw werk. Farifteh toont Tina in Sexbierum, een multimediaal project over haar zoektocht naar haar plek in de wereld. Die zoektocht brengt haar naar Friesland, het dorpje Sexbierum en de Sedyk. Het is een persoonlijk verhaal dat tegelijkertijd universele thema’s als ontworteling, de zoektocht naar een thuis en de liefde voor het landschap en de elementen verbeeldt. Tina in Sexbierum is een co-productie van BredaPhoto en Prospektor en komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds en Stichting Forhanna.
Mounir Raji (1982) brengt met zijn project Dreamland een ode aan het Marokko van zijn dromen. Hij portretteert het land waar zijn familie vandaan komt en waar hij zelf, geboren en opgegroeid in de Zaanstreek, vanaf zijn vroegste jeugd de zomers doorbracht. Mounir Raji vangt zijn tweede thuis in de kleuren van de late zomerzon. Hij toont zijn herinneringen aan warm weerzien met familie, oneindig buiten kunnen spelen en gevoelens van vrijheid, vertrouwen en hoop. Zijn foto’s roepen een verlangen op naar het land dat eigenlijk niet bestaat. “Het is mijn eigen geromantiseerde kijk”, aldus Raji.
Reis door de stad
Naast deze eerste drie namen toont BredaPhoto nog tientallen andere internationale fotografen en kunstenaars én tien jonge talenten die deelnemen aan het BredaPhoto International Talent Programme. De jonge talenten zijn zij aan zij met de gevestigde namen op verrassende locaties in Breda te zien. Samen brengen al deze makers een breed scala aan werk, van documentairefotografie tot interdisciplinaire installaties en videowerken. Daarnaast zoekt BredaPhoto actief de samenwerking op met andere culturele instellingen in de stad en zullen er tijdens het festival, rond het thema Journeys, activiteiten plaatsvinden op het gebied van onder andere podiumkunsten, letteren, erfgoed en film.
Retrospectief Chris Killip
Met zijn empathische, maar vooral eerlijke documentaire blik wordt Chris Killip (VK, 1946 – 2020) gezien als een van de meest invloedrijke naoorlogse Britse fotografen. In de jaren 1970 en 1980 trok hij keer op keer met zijn camera naar Noord-Engeland. Een roerige periode voor deze regio, waarin de ene na de andere grote fabriek zijn deuren sloot. Grote werkeloosheid en armoede waren het gevolg. Killip wist als geen ander de impact van de economische teloorgang vast te leggen en richtte zijn camera en zijn hart op de working class, de mensen die het hardst werden getroffen door de economische aardverschuiving.
Deze tentoonstelling is een eerbetoon aan het nalatenschap van Killip, een gevierd fotograaf die nog relatief onbekend is bij het grote publiek. Met meer dan 100 werken is dit retrospectief het meest uitgebreide overzicht, inclusief nooit eerder vertoonde foto’s.
Killips werkwijze kenmerkt zich door nabijheid en het aangaan van een langdurige relatie met gemeenschappen. Hij leefde vaak voor lange tijd bij en met de mensen die hij fotografeerde. Met zijn scherpe observatievermogen legde hij op nietsontziende en tegelijkertijd sympathieke wijze het leven van de gewone mensen vast. Deze manier van werken is voor het eerst goed te zien in zijn langlopende serie Isle of Man (1970 – 1973), waarvoor hij terugkeerde naar zijn geboorteplek. Genadeloos en met tederheid legt hij vast hoe de oorspronkelijke eilandbewoners, veelal boeren en vissers, zich bedreigd voelen door nieuwkomers die hun geld verdienen bij financiële instellingen.
Nadat Killip in 1975 verhuisde naar Newcastle voor een fellowship bij British Gas, bleef hij in zijn vrije tijd fotograferen. Plaatsen als Skinningrove, Durham en Middlesbrough trokken zijn aandacht. Tegen de achtergrond van scheepsbouw en kolenmijnbouw zag hij de samenhorigheid van gemeenschappen en de industrieën die hen ondersteunden, en bleef lang genoeg om te zien hoe deze groep door de de-industrialisatie in een rap tempo alles verloren.
Zijn werk wordt beschouwd als een van de voornaamste visuele verslagen van het Groot-Brittannië van de jaren ’80. Killips foto’s vertellen het verhaal van de mensen die de geschiedenis ‘aangedaan werd’: globale ontwikkelingen die lokale gemeenschappen keihard troffen in hun bestaanszekerheid.
Killip bundelde het werk in het boek In Flagrante, dat werd gepubliceerd in 1988. Het wordt gezien als een van de belangrijkste fotoboeken ooit en is een grote inspiratiebron voor de generaties fotografen na Killip.
23 september 2023 – 17 maart 2024
Ruim drie jaar lang trok Humberto Tan het hele land door om meer dan honderd mensen van honderd jaar en ouder te fotograferen. Tijdens de daaropvolgende gesprekken stelde de fotograaf ze vier dezelfde levensvragen over hun geluk, angsten, levenslessen en toekomstdromen. Ook vroeg hij om een gezondheidstip.
Humberto Tan gelooft in de kracht van ouderen en heeft voor die groep al jaren een fascinatie. Morgen gaat het beter, naar een lied van Willy Derby uit 1939, sluit aan bij de rode draad die hij tijdens zijn gesprekken begon te ontdekken. Naast de wijsheid, energie en vitale gezondheid van de 100-jarigen, viel hem het eindeloze optimisme op om vooruit te blijven kijken.
Humberto Tan (Paramaribo, 1965) is televisie- en radiopresentator, sportjournalist, schrijver en fotograaf. Hij voltooide een studie Rechten in Amsterdam. In 2016 was Tan winnaar van de eerste editie van het TV-programma Het Perfecte Plaatje met publicatie van zijn foto’s in magazine National Geographic. Als ambassadeur van het Nederlandse Rode Kruis en het Wereld Natuur Fonds maakte hij fotoreportages in Bangladesh, Rwanda en Brazilië. Museum de Fundatie in Zwolle presenteerde in 2017-2018 de expositie Poor but Proud.
18 april 2023 – 3 september 2023
Gluckauf laat een selectie foto’s zien uit het oeuvre van internationaal gewaardeerd fotografe Bertien van Manen, die opgroeide in Heerlen. Zij staat bekend om haar documentairefotografie waarbij ze mensen op ongepolijst wijze in hun persoonlijke leefomgeving vastlegt. Het getoonde werk maakte Van Manen op haar vele internationale reizen naar mijnwerkersgemeenschappen. Kenmerkend voor Van Manens fotografie is dat deze onderlinge verbindingen tussen mensen toont en ruimte geeft aan het perspectief van vrouwen.
Bertien van Manen, At the mines, Apanas, Siberia, 1994 (KLIK HIER VOOR MEER FOTO’S)
De fotografietentoonstelling Gluckauf in SCHUNCK Museum toont een selectie foto’s gemaakt in onder andere het Britse mijnwerkersstadje New Sharlston. Ook zijn de fotoserie Moonshine, portretten van Amerikaanse vrouwelijke mijnwerkers in de Appalachen in de Verenigde Staten en portretten van mijnwerkers in Siberië te zien. Gluckauf is de groet waarmee mijnwerkers over landsgrenzen heen elkaar een veilige terugkomst van onder de grond wensten.
Yorkshire (1979) is de eerste fotoserie van Van Manen over mijnwerkers en hun families. De serie laat in plaats van een heroïsch beeld van het harde mijnwerkersleven, portretten zien van inwoners van de mijnwerkersgemeenschap, aarzelend poserend of terloops vastgelegd tijdens een dagelijkse bezigheid. Voor de serie Moonshine (1985-2013) reisde Van Manen af naar de Amerikaanse Appalachen in onder andere Kentucky en West-Virginia. In deze regio werkten vrouwen samen met hun mannen in de mijnen. Van Manen ontmoette hier het echtpaar Mavis en Junior, bij wie ze over een periode van bijna dertig jaar meerdere malen voor lange tijd verbleef. Door de jaren heen ontstond een warme band tussen Van Manen, het echtpaar en hun gezin. Dit leverde persoonlijke, eerlijke en intieme beelden op. Van stiekeme wilde feestjes waarbij de illegaal gestookte lokale whisky – moonshine – rijkelijk vloeide, geboortes in de familie en ruzies, tot de dagelijkse huiselijke taferelen.
Tijdens de tentoonstelling Gluckauf zijn ook foto’s te zien die Bertien maakte in de stad Most in voormalig Tsjecho-Slowakije en in Siberië. De stad Most moest in de jaren ’80 in zijn volledigheid plaatsmaken voor de aanleg van een mijn. Vlak na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in de jaren ’90 reisde Bertien naar Apanas in Siberië. Hier fotografeerde zij mijnwerkers terwijl filmmaker Michael Pilz haar volgde voor zijn film Let’s Sit Down Before We Leave (1995).
Parallel aan de tentoonstelling verschijnt het boek Gluckauf met nog niet eerder in boekvorm gepubliceerde foto’s van Bertien Van Manen. Auteur Marcia Luyten schreef een portret van Bertien als begeleidende tekst voor dit boek. Het boek Gluckauf wordt uitgegeven in samenwerking met Fw: Books.
Bertien van Manen (Den Haag, 1942) begon haar carrière als modefotograaf voordat zij als autonoom fotograaf de wereld over reisde. Van Manen wordt gezien als een van de vernieuwers van de documentairefotografie. Over de hele wereld fotografeert zij mensen in alledaagse situaties in gebieden waar politieke en sociaal-maatschappelijke veranderingen plaatsvinden. Van Manens fascinatie voor mijnwerkersgemeenschappen komt voort uit haar jeugd. Zij groeide op in Heerlen, voormalig centrum van de Oostelijke Mijnstreek, waar haar vader werkte als ingenieur voor de Staatsmijnen. Bertien zat op school met kinderen van mijnwerkers en voelde zich op haar gemak in de warme en pretentieloze gezinssituaties bij hen thuis. Kenmerkend voor Van Manens werk is dat zij er in slaagt dicht bij haar onderwerp te komen. In plaats van op en neer te reizen naar een plek dompelt zij zich onder in de plaatselijke cultuur en leeft zij samen met de mensen wiens leven ze documenteert. Van Manen fotografeerde ook in onder andere Hongarije, China en gebieden in de voormalige Sovjet-Unie. Haar werk is wereldwijd tentoongesteld in musea waaronder Museum of Modern Art in New York, Maison Européenne de la Photographie in Parijs, Stedelijk Museum Amsterdam, FOAM Amsterdam, FoMu Antwerpen en Fotomuseum Winterthur.